ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ပါတ္ ကာလအတြင္း ရခိုင္ျပည္နယ္မွ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားသည္ လူအခ်ဳိ႕အတြက္ စိတ္ပ်က္ ရႈတ္ေထြးဖြယ္ ျဖစ္ေစၿပီး လူအမ်ားစုအတြက္ ကြဲျပားျငင္းခံုဖြယ္ ျဖစ္ေစသလို လူတဦးခ်င္းစီ အတြက္မူ ေသြးပ်က္ထိတ္လန္႔မႈႏွင့္ ေဒါသျဖစ္ေစခဲ့ရသည္။ အေပၚယံတြင္ တည္ၿငိမ္သကဲ့သို႔ ထင္ရေသာ မ်က္ႏွာျပင္ေအာက္တြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တိမ္ျမဳပ္ဆူပြက္ေနခဲ့သည့္ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး တင္းမာမႈမ်ားက ေပါက္ကြဲေပၚထြက္လာၿပီး အ႐ုပ္ဆိုး အက်ည္း တန္လွသည့္ အျပန္အလွန္ ဖ်က္ဆီးမႈ သံသရာတြင္းသို႔ က်ခဲ့ရသည္။ လက္စားေခ်မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ရသည္။ ဤအေျခအေနမ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီ ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးခရီးစဥ္ကိုပင္ လမ္းလြဲသြားေစရန္ ၿခိမ္းေျခာက္ေန ေပေတာ့သည္။
အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား၊ လူမ်ဳိးေရးအရ ေစာ္ကားမႈမ်ား၊ တမင္တကာ လြဲမွားအဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုမႈမ်ား၊ လုပ္ၾကံဖန္တီးထား သည့္ ပံုမ်ား၊ သတင္းအမွား ေပးမႈမ်ား၊ ဘက္လိုက္သည့္ သတင္းေဖာ္ျပမႈမ်ားက ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္သည့္ အလွည့္အေျပာင္းကို ထပ္ေလာင္းဆင့္ပိုးလာခဲ့ၿပီး ေသြးစြန္းရသည့္ ဝမ္းနည္းေၾကကြဲဖြယ္ အျဖစ္အပ်က္မ်ား ေပၚေပါက္လာေစခဲ့သည္။
အခ်ဳိ႕ေသာသူမ်ားက မိမိကို ဘက္လိုက္သည္ဟု ေျပာေကာင္း ေျပာၾကပါလိမ့္မည္။ ဤသို႔ စြပ္စြဲခ်က္အတြက္လည္း မိမိက ျပန္၍ ေလွ်ာက္လွဲလိုပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း မိမိ ဘက္လိုက္သည္ဆိုသည္မွာ လူအုပ္စုတခုကို သာေစ၊ တစုကို နာေစဟူ၍ ဘက္လိုက္ျခင္း မဟုတ္ပါ။ လူမ်ဳိးတစုကို သာေစ၊ တခုကို နာေစ၊ ဘာသာကိုးကြယ္ ယံုၾကည္မႈတခုကို သာေစ၊ တခုကို နာေစ ဟူ၍ ဘက္လိုက္ျခင္း မဟုတ္ပါ။ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခုကို သာေစ၊ တခုကို နာေစဟူ၍ ရည္ရြယ္ခ်က္လည္း မရွိခဲ့ပါ။ ၎တို႔အစား မိမိ ဘက္လိုက္သည္ ဆိုသည္မွာ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္အပါအဝင္ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ား၏ တကမၻာလံုးက လက္ခံၾကသည့္ တန္ဖိုးမ်ားဘက္က လိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
မိမိက အျပန္အလွန္ ေလးစားမႈ၊ တန္းတူအခြင့္အေရး၊ ဘာသာ-လူမ်ဳိးအုပ္စုမ်ားအၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ သဟဇာတ ျဖစ္ေစေရးဘက္က ဘက္လိုက္ျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ မိမိက မည္သည့္လူမ်ဳိး၊ မည္သည့္ ဘာသာကိုးကြယ္ယံုၾကည္ သည္ ျဖစ္ေစ၊ လူသားတဦးခ်င္းစီ၏ ဂုဏ္သိကၡာအတြက္ ဘက္လိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ မိမိက သည္းညည္းခံစိတ္ မထားတတ္မႈ၊ မုန္းတီးမႈ၊ လူမ်ဳိးစြဲဝါဒႏွင့္ အစြန္းေရာက္ဝါဒကို ဆန္႔က်င္၍ ဘက္လိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ဝမ္းနည္းဖြယ္ အျဖစ္အပ်က္မ်ားေၾကာင့္ ရခိုင္ႏွင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ သာမန္ျပည္သူမ်ား ထိခိုက္နစ္နာခဲ့ၾကရပါသည္။ အိမ္မ်ား မီးေလာင္ပ်က္စီးခဲ့ရၿပီး၊ ဗလီမ်ားလည္း ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ၾကရသည္။ အမ်ဳိးသမီးမ်ား မုဒိန္းျပဳက်င့္ခံခဲ့ၾကရၿပီး၊ လူသတ္မႈမ်ားလည္း ရွိခဲ့ၾကသည္။ မည္သည့္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ဤသို႔ ေဆာင္ရြက္ျပဳမူခဲ့ၾကပါ သနည္း။ ၎ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ လူေပါင္း ၃ဝ,ဝဝဝ အထိ အိုးအိမ္စြန္႔ပစ္ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရသည္ဟု ဆိုၾက
ေသာ္လည္း အေရအတြက္ အတိအက်ကိုမူ အတည္မျပဳႏိုင္ခဲ့ပါ။ အေၾကာင္းမွာ ကုလသမဂၢက ၎၏ဝန္ထမ္းမ်ားကိုျပန္လည္ ႐ုတ္သိမ္းခဲ့ၿပီး သီးျခားလြတ္လပ္သည့္ ေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားကိုလည္း ဤေဒသတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ခြင့္ မျပဳခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင့္ ပထမဦးဆံုး ေဆာင္ရြက္သင့္သည့္ကိစၥမွာ ယခုအေျခအေနကို အကဲျဖတ္ႏိုင္ရန္ ႏိုင္ငံတကာေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္သူမ်ား ဝင္ခြင့္ျပဳေရးပင္ ျဖစ္သည္။
မိမိက ယခုစာကို ေရးျခင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ျမန္မာျပည္သူ မ်ား၏ မိတ္ေဆြတဦးအေနျဖင့္ ေရးသားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ မိမိက ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္ေျမာက္ေရး၊ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥမ်ားအတြက္ ၿပီးခဲ့သည့္ ၁၅ ႏွစ္တာကာလ တြင္ လႈပ္ရွားလုပ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းႏွင့္ နယ္စပ္ေဒသမ်ားသို႔ အၾကိမ္ ၄ဝ ေက်ာ္ ခရီးလွည့္လည္ခဲ့ဖူးပါ သည္။ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီအေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ား၊ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ားႏွင့္ ပူးတြဲေဆာင္ရြက္ခဲ့
ကရင္၊ ကရင္နီ၊ ရွမ္း၊ မြန္၊ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ရခိုင္၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ျပည္သူမ်ားႏွင့္လည္း ပူးတြဲလုပ္ကိုင္ခဲ့ဖူးပါသည္။ အင္ဒိုနီးရွား၊ ပါကစၥတန္၊ ေမာလ္ဒိုက္..စသည့္ အစြန္းေရာက္ အစၥလာမ္ဝါဒီမ်ား ေခါင္းေထာင္ထလာသည့္ အျခားေသာႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ဘာသာေရးအရ သည္းညည္းမခံလိုစိတ္ တိုးတက္ျဖစ္ေပၚလာေနသည့္ အေျခအေနကို အေတြ႔အၾကံဳ မ်ားစြာ ရွိခဲ့သူတဦးအေနျဖင့္ ယခုစာကို ေရးသားျခင္းလည္းျဖစ္ပါသည္။
ဤ ေနာက္ခံအေၾကာင္းအခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ျပည္သူမ်ားကို အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ရပ္တန္႔႐ုံမွ်သာမက ၿပီးခဲ့သည့္ ရက္သတၱပါတ္မ်ားက ဘာသာေရးအရ သည္းညည္း
မခံႏိုင္မႈ၊ လူမ်ဳိးေရး မုန္းတီးမႈမ်ား ေရွ႕တန္းေရာက္လာသည့္ ရပ္တည္ခ်က္မ်ားကို ေျပာင္းလဲၾကပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံ ပါသည္။ ျမန္မာျပည္သူမ်ား အေနျဖင့္လည္း ျမန္မာႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာယဥ္ေက်းမႈမ်ားရွိ ေကာင္းျမတ္မွန္ကန္သည့္ တန္ဖိုးမ်ားႏွင့္ ေနထိုင္ၾကပါရန္၊ မိမိတို႔ ေတာင္းဆို တိုက္ပြဲ ဝင္လာခဲ့ၾကသည့္ လြတ္လပ္ခြင့္ ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး တန္ဖိုးမ်ားအတိုင္း ဆက္လက္ရပ္တည္ၾကပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံ လိုပါသည္။ ဤသို႔ ေမတၱာရပ္ခံရသည္မွာ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားစြာ ရွိပါသည္။
ပထမအခ်က္မွာ လူသားဆန္မႈႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခခံေပၚမွ လူသားတို႔၏ အသိဉာဏ္ရွိမႈကို ေမတၱာရပ္ခံေတာင္းဆိုျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ တကမၻာလံုးလက္ခံသည့္ လူ႔အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္း ဆိုသည္မွာ အတိအက် အားျဖင့္ လူသားအားလံုးအတြက္ ရည္ရြယ္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ စေနေန႔က ႏိုဘယ္ဆုခ်ီးျမႇင့္ပြဲ မိန္႔ခြန္းတြင္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာၾကားခဲ့သကဲ့သို႔ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားသည္ “အားလံုးအနက္ အထြန္းေတာက္ဆံုးအရာ”
ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာ စစ္အစိုးရက ျပည္သူမ်ားကို ကာလၾကာရွည္ ဖိႏွိပ္ျပဳမူခဲ့သလို မည္သူတဦးကိုမွ် ႏွိမ္ခ် သိကၡာ မက်ေစသင့္၊ ကန္႔သတ္ထားျခင္း၊ ဖိႏွိပ္ ခ်ဳိးႏွိမ္ျခင္း မျပဳသင့္ပါ။ ၎ကိစၥတြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ျပည္သူမ်ားလည္း အပါအဝင္ျဖစ္ပါသည္။
ဒုတိယအခ်က္မွာ ဘာသာေရးအေျခခံျဖင့္ ေမတၱာရပ္ခံျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ပတ္သက္၍ မိမိ၏ အေျခခံ နားလည္ သေဘာေပါက္မႈအရ ‘ေမတၱာ’ကို ေရွ႔ထားၾကပါသည္။ ၎သည္ မိမိ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္သည့္ ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၏ အေျခခံမူလည္း ျဖစ္ပါသည္။ “သင္၏ အိမ္နီးခ်င္းကို သင့္ကိုယ္တိုင္ကဲ့သို႔ ခ်စ္ေလာ့” ဟု သြန္သင္ထားပါ သည္။ ခရစ္ယာန္ အယူတြင္၊ “မိမိ၏ ရန္သူကိုပင္ ခ်စ္ရန္” သင္ၾကားထားပါသည္။ အိမ္နီးခ်င္းျဖစ္ေစ၊ ‘ရန္သူ’ျဖစ္ေစ၊ ရခိုင္ျဖစ္ေစ၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ျဖစ္ေစ၊ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ေစ၊ ခရစ္ယာန္၊ မူစလင္၊ နတ္ကိုးကြယ္သူ ျဖစ္ေစ၊ ေမတၱာကို ေရွ႕တန္း မထားသင့္ပါသေလာ။ အားလံုးကို မခ်စ္သင့္ပါသေလာ.. ဟု ေစာေၾကာ ေမးျမန္းလိုပါသည္။
အ႐ိုးရွင္းဆံုးေသာ လူသားဝါဒ၊ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရး၊ ဘာသာေရး အႏွစ္သာရမ်ားေၾကာင့္ ေမတၱာထားရန္၊ သည္းခံ စိတ္ထားရန္၊ ေလးစားၾကပါရန္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းရန္ႏွင့္ တန္းတူအခြင့္အေရးကို ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ေပးရန္ တိုက္တြန္းမႈ မျပဳႏိုင္ေစသည့္တိုင္၊ ေနာက္ဆံုး မိမိတို႔၏ အက်ဳိးစီးပြား အေျခခံအေပၚ စဥ္းစားေဆာင္ရြက္ၾကပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံ လိုပါသည္။
မိမိေဖာ္ျပ ေျပာဆိုခဲ့သမွ်အေပၚ လူအခ်ဳိ႕က စိတ္မကြက္ေစသည့္တိုင္ေအာင္ မိမိ ဆက္လက္ ေဖာ္ျပလိုသည့္ အခ်က္ မ်ားအေပၚ လူအခ်ဳိ႔က စိတ္ကြက္ေဒါသ ျဖစ္ႏိုင္ပါေသးသည္။ မည္သို႔ျဖစ္ေစ ဆိုေရးရွိက ဆိုရပါလိမ့္မည္။ မိမိ ၾကံဳေတြ႔ ခဲ့ရသမွ်တြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ အစြန္႔ပယ္၊ အခြဲျခား အခံရဆံုး၊ အဖိႏွိပ္အခံရဆံုးသူမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ မိမိအေနျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္မ်ားထံ သြားေရာက္ခဲ့ဖူးၿပီး သူတို႔၏ မ်က္လံုးမ်ားထဲတြင္ စိတ္ပ်က္ အားငယ္မႈမ်ားကို ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရပါသည္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္မ်ားကို ၎ေဒသျပင္ပတြင္ ေတြ႔ျမင္ခဲ့ရဖူးပါသည္။ ထိုသူတို႔ ၏ ႏွလံုးအိမ္ထဲတြင္ စိတ္ဓာတ္က်ဆင္းေနမႈကို ျမင္ခဲ့ၾကရပါသည္။ မိမိသိရွိသမွ် ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားမွာ ဧည့္ဝတ္အေက် ႁပြန္ဆံုး၊ ၾကင္နာသည့္၊ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႔သည့္၊ ရည္မြန္သည့္၊ သည္းညည္းခံတတ္သည့္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျမတ္ႏိုးသည့္ လူသားမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ အျခားသူမ်ားက သူတို႔၏ လူသားဂုဏ္သိကၡာကို ျငင္းပယ္ၾကသည့္တိုင္ လူသားဆန္သည့္ ရည္မြန္မႈကို ဆုပ္ကိုင္ႏိုင္ၾကသူမ်ား ျဖစ္ပါသည္။
သို႔ေသာ္လည္း သူတို႔ကို စစ္အစိုးရက သာမက လူမႈအသိုက္အဝန္းကပါ ဆက္လက္ခြဲျခား ျငင္းပယ္ ဖိႏွိပ္ေနပါက ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚလာမည့္ အႏၲရာယ္ကိုလည္း မိမိသိျမင္ေနပါသည္။ ၎မွာ သေဘာထား အစြန္းေရာက္လာမည့္ အႏၲရာယ္ (radicalization) ပင္ ျဖစ္ပါသည္။
႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ‘အၾကမ္းဖက္သမားမ်ား’ ဟု မည့္သည့္အေျခခံအေၾကာင္းမွ် ခိုင္ခိုင္လံုလံု မရွိပါဘဲ လူမ်ဳိးေရး မုန္းတီးမႈျဖင့္ စတင္စြပ္စြဲမႈမ်ား ရွိေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဤ စြပ္စြဲေျပာဆိုခ်က္မ်ားမွာ မိမိဘာသာ စိတ္ေက်နပ္ေအာင္ လုပ္ၾကံ ေျပာဆိုၾကျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ အကယ္၍ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို အစိုးရက ဖိႏွိပ္ ႏွိပ္ကြပ္ေနခဲ့လွ်င္၊ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈက ဖယ္ၾကဥ္ထားခဲ့လွ်င္၊ လူမႈအသိုက္အဝန္းက ခြဲျခားဖိႏွိပ္ဆက္ဆံၿပီး တိုက္ခိုက္ေန လွ်င္၊ ႏိုင္ငံတကာမိသားစုက သူတို႔အေရးကို လ်စ္လ်ဴရႈထားခဲ့လွ်င္၊ အစြန္းေရာက္ အစၥလာမ္ဝါဒီမ်ားက ႐ိုဟင္ဂ်ာ လူထုမ်ားအၾကား ရွိေနသည့္ စိတ္ပ်က္အားငယ္မႈကို အသံုးခ် စည္း႐ုံးလာခဲ့လွ်င္၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေနျဖင့္ သူတို႔ အတြက္ ေနာက္ဆံုးထြက္ေပါက္လမ္း မရွိေတာ့ဟု ျမင္လာလွ်င္၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမ်ားစုက သေဘာထားျပင္းထန္ အစြန္းေရာက္သူမ်ား ျဖစ္လာၾကဖြယ္ ရွိပါသည္။ ပါကစၥတန္၊ အင္ဒိုနီးရွားတို႔တြင္ အစြန္းေရာက္ အစၥလာမ္ဝါဒီမ်ား လႈပ္ရွားလာခဲ့သည္ကို ျမင္ေတြ႔ခဲ့ၾကရသည့္နည္းတူ ေမာ္လ္ဒိုက္ ႏွင့္ လန္ဒန္ၿမိဳ႕၏ လမ္းမမ်ား၊ ဆက္ေဖာ္ျပ၍ မဆံုးႏိုင္သည့္ အခ်ဳိ႕ေသာ ေနရာမ်ားတြင္လည္း အစြန္းေရာက္အစၥလာမ္ဝါဒီမ်ား စည္း႐ုံးလႈပ္ရွားလာသည္ကို ေတြ႔ခဲ့ၾကရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရွိေနသည့္ ျပႆနာမ်ားအေပၚ ေနာက္ထပ္ရန္စြယ္တခု တိုးလာမည္ကို မိမိ စိုးရိမ္မိပါ သည္။ မိမိဆိုလိုသည္မွာ ဗံုးခြဲျခင္း၊ ေလယာဥ္ျပန္ေပးဆြဲျခင္း ကိစၥမ်ား မဟုတ္ပါ။ မိမိဆိုလိုသည္မွာ ႏိုင္ငံေရးေသြးထိုးမႈပါသည့္ အစၥလာမ္အယူဝါဒ ေရွ႕တန္း ေရာက္လာမည့္အေရး ျဖစ္ၿပီး လူအမ်ားစု ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ၾကသည့္ အစၥလာမ္ ဘာသာေရး အယူအဆႏွင့္ ျခားနားပါသည္။ က်န္ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္သူ အမ်ားစုက ၿငိမ္းခ်မ္းသည့္ ဘာသာတရားကိုသာ လက္ကိုင္ထား ယံုၾကည္ၾကပါသည္။
ခြဲျခားဖယ္ၾကဥ္ျခင္း၊ စိတ္ပ်က္အားငယ္ျခင္း၊ ႏိုင္ငံမရွိသူမ်ား ျဖစ္ေနျခင္း စသည့္ အခ်က္မ်ားမွေန၍ သေဘာထား အစြန္းေရာက္ေစရန္ ေရခံေျမခံ ျဖစ္ေပၚလာေစႏိုင္ပါသည္။ ေအာ္စလိုၿမိဳ႕တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာခဲ့သကဲ့သို႔ “စစ္ပြဲမ်ားသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေသေၾကေစႏိုင္သည့္ နယ္ပယ္တခုမွ်သာ မဟုတ္ပါ။ အကယ္၍ နစ္နာခံစားေနရမႈ မ်ားကို ျငင္းပယ္ ပါက၊ ပဋိပကၡမ်ား ေပါက္ဖြားလာေစမည့္ မ်ဳိးေစ့မ်ား ျဖစ္လာေစႏိုင္ပါသည္။ နစ္နာခံစားရမႈမ်ားေၾကာင့္ သိမ္ငယ္ၿပီး၊ နာက်ည္းမႈမ်ား၊ ေဒါသမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေစႏိုင္ပါသည္။”
မိမိကို အထင္အျမင္ မလြဲေစလိုပါ။ မိမိေျပာဆိုသည့္အခ်က္အေပၚ အေျခခံ၍ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို တိုက္ခိုက္ရန္ အေၾကာင္းျပခ်က္ မျဖစ္ေစလိုပါ။ အမွန္တြက္ ၎၏ ဆန္႔က်င္ဖက္ကို ရည္ရြယ္ေျပာဆိုရင္း ျဖစ္ပါသည္။ အစၥလာမ္ဝါဒီ မ်ားကို စိန္ေခၚေသြးဆြမႈကို ေရွာင္လႊဲႏိုင္ရန္အတြက္၊ ရခိုင္မ်ား၊ ဗမာမ်ား၊ ျမန္မာျပည္သူမ်ားအားလံုးက သေဘာထားေပ်ာ့ေျပာင္းသည့္၊ အျခားသူမ်ားႏွင့္ တန္းတူအခြင့္အေရး ရရွိေရးသာ အလိုရွိၾကသည့္၊ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ ထိုက္တန္ သည့္ ေလးစားမႈ ရလိုၾကသည့္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနလိုၾကသည့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းအလုပ္လုပ္သင့္ပါသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက ႐ိုဟင္ဂ်ာတဦးက သူ၏ေျမာ္ျမင္ခ်က္ကို မိမိထံ လွပစြာ ပံုေဖာ္ေျပာျပခဲ့ဖူးပါသည္။ သူက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ပန္းေပါင္းစံု ပြင့္သည့္ ဥယ်ာဥ္ၾကီးျဖင့္ တင္စားၿပီး၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားမွာ ၎တို႔အနက္မွ ပန္းတမ်ဳိး ဟု ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးပါသည္။
႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ယံုမွတ္မွားခ်က္ ႏွစ္ခု ရွိေနၿပီး ၎တို႔ကိုလည္း ေခ်ဖ်က္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ပထမ အခ်က္မွာ ၎တို႔၏ လူမ်ဳိးျဖစ္မႈ၊ တိုင္းရင္းသားျဖစ္မႈကို ေျမၾကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ႏွင့္ ပူးတြဲထားသည္ဟူသည့္ အျမင္ျဖစ္ပါသည္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားက အနည္းဆံုး မိမိသိရွိရသမွ် သူတို႔ကိုယ္ပိုင္နယ္ေျမ ေတာင္းဆိုေနျခင္း မဟုတ္ပါ။ သူတို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ အသိအမွတ္ျပဳမႈ လိုခ်င္ေနျခင္းမွ်သာ ျဖစ္ပါသည္။ အကယ္၍ သူတို႔ ကိုယ္ပိုင္ျပည္နယ္ ေတာင္းဆိုေနသည့္တိုင္ သူတို႔ကို ဂုဏ္သိကၡာ၊ တန္းတူအခြင့္အေရးႏွင့္ ဆက္ဆံေနသမွ် ကာလ ပတ္လံုး ဤသို႔ ေပးအပ္ရန္လည္း အေၾကာင္းအခ်က္ မရွိပါ။
ဒုတိယအခ်က္မွာ ၎တို႔ကို ခိုးဝင္က်ဴးေက်ာ္လာသည့္ ဘဂၤါလီေရႊ႔ေျပာင္း အေျခခ်လာသူမ်ားဟု ျမင္ေနျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ယခုစြပ္စြဲခ်က္အတြက္ မိမိတြင္ တုံ႔ျပန္ရန္အခ်က္မ်ားစြာ ရွိပါသည္။
ပထမအခ်က္မွာ သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ မ်ဳိးဆက္ေပါင္းမ်ား စြာကတည္းက အေျခခ် ေနထိုင္လာခဲ့ၾကသည္မွာ ထင္ရွားပါသည္။ ပညာရွင္မ်ားက တိက်သည့္အေထာက္အထား မ်ားျဖင့္ ျငင္းခံုႏိုင္ၾကပါသည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ထိုသူမ်ား ဤေနရာတြင္ မ်ဳိးဆက္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိေနၾကသည္မွာ ျငင္းဆိုမရသည့္ အခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဦးဆံုး သမၼတ ရွမ္းလူမ်ဳိး တဦးျဖစ္သူ စဝ္ေရႊသိုက္က “ရခိုင္ မူဆလင္မ်ားသည္ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဌာေနတိုင္းရင္းသားမ်ား ျဖစ္ၾကသည္မွာေသခ်ာသည္။ အကယ္၍ သူတို႔ကိုသာ ဌာေနတိုင္းရင္းသားထဲသို႔ မထည့္ပါက မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္လည္း ဌာေနတိုင္းရင္းသားအျဖစ္ မခံယူသင့္” ဟု ေျပာဆိုခဲ့ ဖူးပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ပထမ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုကလည္း ယခု အျငင္းပြားေနၾကသည့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမည္ကို သံုးစြဲခဲ့ဖူး ပါသည္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာဘာသာျဖင့္ အသံလႊင့္ရန္ ျမန္မာ့အသံကိုပင္ အသံုးျပဳခြင့္ေပးခဲ့ပါသည္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမတ္မ်ားလည္း လႊတ္ေတာ္တြင္း ေနရာယူခဲ့ၾကဖူးပါသည္။ ဦးေနဝင္း အာဏာရရွိသည့္အခ်ိန္မွသာ သူ၏လူမ်ဳိးေရး အစြဲ၊ မူဆလင္ ဆန္႔က်င္ေရး စိတ္ဓာတ္ေၾကာင့္ ယခုကိစၥမ်ား ျဖစ္ေပၚလာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ၎တို႔ကို ႏိုင္ငံသားအျဖစ္မွ ႐ုပ္သိမ္း၍ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ဖိႏွိပ္ညႇဥ္းပမ္းမႈမ်ား ဒုကၡတြင္းသို႔ ပစ္ခ်ထားခဲ့ပါသည္။
အကယ္၍ သူတို႔က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ တရားမဝင္ ခိုးဝင္လာသူမ်ား ဆိုပါက သူတို႔အမ်ားစုက အဘယ္ေၾကာင့္ျမန္မာစကား လည္ပတ္စြာ ေျပာဆိုႏိုင္ၾကပါသနည္း။ ျမန္မာအမည္မ်ား မွည့္ေခၚၾကပါသနည္း။ အကယ္၍ သူတို႔က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ တရားမဝင္ ခိုးဝင္လာသူမ်ား ဆိုပါက ၎ဒုကၡသည္မ်ားကို လက္ခံရန္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က အဘယ္ေၾကာင့္ လက္ခံရန္ ျငင္းပယ္ရပါသနည္း။ အကယ္၍ သူတို႔က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ တရားမဝင္ ခိုးဝင္လာသူမ်ား ဆိုပါက အဘယ္ေၾကာင့္ ယခုလို ဖိႏွိပ္မႈမ်ား ခံစားေနၾကရသည့္ ၾကားထဲတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ အေျခခ်ေနထိုင္လိုၿပီး သူတို႔အိုးအိမ္ သဖြယ္ သေဘာထားၾကပါသနည္း။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ တရားမဝင္ ခိုးဝင္လာၾကသူမ်ားသည္ ဆင္းရဲမႈႏွင့္ ဖိႏွိပ္သည့္ေနရာမ်ားမွ ထြက္ေျပးလာၾကသူမ်ားသာ ျဖစ္ပါသည္။ ပို၍ႂကြယ္ဝသည့္ လြတ္လပ္သည့္ ေနရာကိုသာ ရွာေဖြၾကသူမ်ား သာ ျဖစ္ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ သူတို႔က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို စြန္႔ခြာ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပးၾကပါသနည္း။
အခ်ဳိ႕ျမန္မာမ်ားက နယ္စပ္မ်ဥ္းက ဟင္းလင္းပြင့္ေနေသာေၾကာင့္ဟု မိမိကို ေျပာၾကပါသည္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာဟု ဆိုေနၾကသူ မ်ားမွာ တရားမဝင္ ခိုးဝင္လာသည့္ ဘဂၤါလီမ်ားဟု ဆိုၾကပါသည္။ သို႔ဆိုလွ်င္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စနစ္တက် လူသတ္မွတ္ ခြဲျခားသည့္ စနစ္လို အပ္ပါသည္။ အကယ္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေမြးဖြားသူမ်ားမွန္ပါက သူတို႔ကို ႏိုင္ငံသား အျဖစ္ လက္ခံသင့္ပါသည္။ အကယ္၍ ခိုးဝင္လာသူမ်ားဟု ခိုင္လံုစြာ ေတြ႔ရွိပါက၊ ေလ်ာ္ကန္စြာ ဆက္လက္
ေဆာင္ရြက္သင့္ပါသည္။ ထိုသူမ်ားကို ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ေပးသည္ ျဖစ္ေစ၊ သို႔မဟုတ္ အျခား ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ခိုးဝင္လာ သူမ်ားကို ကိုင္တြယ္ၾကသည့္နည္းတူ သူတို႔မူရင္းလာရာ ႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္ ပို႔ေဆာင္သင့္ပါသည္။ မည္သည့္ အေျခအေနမ်ဳိးတြင္မဆို သူတို႔ကို လူမဆန္သည့္ ခြဲျခားဖိႏွိပ္မႈမ်ဳိး မျပဳသင့္ပါ။ တရားမဝင္ ခိုးဝင္လာၾကသူမ်ား သည္ပင္လွ်င္ လူ႔အခြင့္အေရး ရွိပါသည္။
ဤအေၾကာင္းကို မာတင္လူသာကင္း က ေကာင္းစြာေဖာ္ျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ သူက “မည္သည့္ေနရာတြင္ ရွိေနသည့္ မတရားမမွ်တမႈ မဆို၊ ေနရာတိုင္းတြင္ ရွိေနသည့္ တရားမွ်တမႈကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနသည္” ဟု ဆိုခဲ့သည္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာ မ်ားမွာ ႏိုင္ငံမဲ့မ်ား၊ ပညာေရးရရွိခြင့္ကို ျငင္းပယ္ခံေနရသူမ်ား၊ ခရီးသြားလာရန္၊ လက္ထပ္ထိမ္းျမားရန္၊ ဝတ္ျပဳကိုးကြယ္ရန္ ကန္႔သတ္ ပိတ္ပင္ခံေနရသူမ်ား၊ ျပင္းထန္ဆိုးရြားသည့္ မတရားမမွ်တမႈမ်ား ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခံစားလာၾကရသူမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ရခိုင္ျပည္သူမ်ားမွာလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံသား အျခားသူမ်ားကဲ့သို႔ပင္၊ မတရား မမွ်တမႈကို ခံစားလာၾကရသူမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ၎လူ႔အဖြဲ႔အစည္းႏွစ္ရပ္က အၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ ဖ်က္ဆီးမႈ သံသရာကို ဆက္လက္က်ဴးလြန္ေနၾကလွ်င္မူ အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ ဖ်က္ဆီးေနၾကသကဲ့သို႔ ရွိလိမ့္မည္ ျဖစ္ၿပီး ယခု ပဋိပကၡ အက်ပ္အတည္းသာ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနပါက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီခရီးလည္း လမ္းလြဲသြားေစႏိုင္ပါသည္။
သို႔အတြက္ေၾကာင့္ ျမန္မာႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ျပည္သူမ်ားအတြက္ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး၊ လူသားဂုဏ္သိကၡာ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတို႔အေပၚ အေလးထား ေလးစားၾကရေတာ့မည့္ အခ်ိန္ျဖစ္ၿပီး အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ရပ္စဲေစရန္ ရပ္တည္ေပးၾကရေတာ့မည္ ျဖစ္ပါသည္။
ရွည္ၾကာခက္ခဲမည့္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရး၊ ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရးခရီးကို ေလွ်ာက္လွမ္း ၾကရေတာ့မည့္ အခ်ိန္လည္း ျဖစ္ပါသည္။
ယေန႔ကာလတြင္ အၾကမ္းဖက္မႈတြင္ သားေကာင္ ျဖစ္ၾကရသူမ်ားအတြက္ အေရးေပၚ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီမ်ား လိုအပ္ေနပါသည္။ အိုးအိမ္ဆံုးရႈံးခဲ့ၾကရသူ ထိုသူမ်ားမွာ စားေရရိကၡာ မရွိဘဲ ျဖစ္ေနၾကရပါသည္။
မနက္ျဖန္တြင္မူ လူမ်ဳိးကြဲ၊ ဘာသာကြဲမ်ားအၾကား ေစ့စပ္ညိႇႏိႈင္းေဆြးေႏြးမႈမ်ားႏွင့္ ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရး ပံ့ပိုးေပးမႈ မ်ား လုပ္ေဆာင္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ မိမိတို႔စတင္ရမည့္ လုပ္ငန္းမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏိုဘယ္ဆု လက္ခံရယူ စဥ္ ေျပာၾကားသြားသည့္ မိန္႔ခြန္းကို အေျချပဳရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
“မိမိတို႔၏ အႏၲိမ ရည္မွန္းခ်က္မွာ အိုးအိမ္ေျပာင္းေရႊ႔ထြက္ေျပးရသူမ်ား၊ အိုးအိမ္မဲ့ႏွင့္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့သူမ်ား မရွိသည့္ ကမၻာၾကီးတခု၊ မည္သည့္အရပ္တြင္ပင္ ျဖစ္ေစ မွီခိုေနထိုင္သူမ်ားၾကသူမ်ားကို ကာကြယ္လံုျခံဳေစမည့္၊ လြတ္လပ္စြာေနထိုင္ႏိုင္မည့္၊ အရည္အေသြးကို ျပႏိုင္မည့္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းသည့္ ကမၻာၾကီးတခု ဖန္တီးၾကရန္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ေတြးေခၚမႈ တခုခ်င္းစီ၊ စကားလံုး တခုခ်င္းစီ၊ လႈပ္ရွားမႈ တခုခ်င္းစီတိုင္းသည္ အျပဳသေဘာေဆာင္ ေပါင္းစည္းေစရမည္ ျဖစ္ၿပီး အလံုးစံု ေပါင္းစည္းပါက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဦးတည္ အေထာက္အကူ ျပဳေစၾကရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ မိမိတို႔ တဦးခ်င္းက ယခုကဲ့သို႔ ျဖည့္ဆည္းေဆာင္ရြက္ရန္ တတ္စြမ္းၾကပါသည္။ မိမိတို႔လက္မ်ား တြဲဆက္၍ မိမိတို႔ အိပ္ေနစဥ္ လံုျခံဳ၍ႏုိးထသည့္အခ်ိန္တြင္ ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ့စြာ ႏိုးထရေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းသည့္ ကမၻာၾကီးကို ဖန္တီးၾကပါစို႔” ဟု ေျပာဆိုခဲ့ပါ သည္။
ျမန္မာမ်ား၊ ရခိုင္မ်ား၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား၊ အစိုးရအရာရွိမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသားမ်ားႏွင့္ျမန္မာျပည္၏ မိတ္ေဆြ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားလည္း ဤနည္းအတုိင္းသာ ေရွ႕ဆက္ၾကေစလိုပါေတာ့သည္။
Benedict-Rogers ေရးသားသည့္ A friend’s appeal to Burma ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေဖာ္ျပပါသည္။
ဘန္နဲဒစ္ ေရာ္ဂ်ာစ္ (Benedict Rogers) ၏ စာအုပ္အသစ္ [လမ္းဆံု လမ္းခြမွ ျမန္မာျပည္] “Burma: A Nation at the Crossroads” ယခုလတြင္ပင္ Rider ကုမၸဏီမွ ထုတ္ေဝ ျဖန္႔ခ်ိခဲ့သည္။
မဇၥ်ိမသတင္းဌာန မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။
